Meme iltihabı (mastit) ise, süt kanallarının her hangi bir nedenle tıkanmasına bağlı olarak gelişir. Ufak, bölgesel bir kızarıklıktan meme absesine kadar değişik şekillerde görülür
Memede ağrı, ısı artışı, yanma, sertlik, kızarıklık, şişme, sağlam meme dokusu ile mastit arasında bir hat belirir. Meme başında hassasiyet, ciltte soyulma, bazen sırta ve kola yayılan ağrı gibi lokal bulgular görülebildiği gibi meme iltihabına bağlı olarak ateş, titreme, genel durumda bozulma, halsizlik gibi sistemik bulgular da görülebilir.
Emziren bir kadında memede şişlik ve kızarıklık, bazen memeden iltihap akması durumunda ilk akla gelmesi gereken hastalıktır. Meme ultrasonu yapılabilmesi arada kalan durumlarda yardımcı olabilir.
Emzirme sırasında meme başında meydana gelen çatlaklardan giren bakteriler enfeksiyona yol açabilir. Enfeksiyon süt kanallarının tıkanması nedeniyle olur. Enfeksiyona neden olan bakteriler genellikle Stafilokokus aerus veya nadiren streptok ailesindendir.
Göğüsler dolduğunda boşaltılmazsa göğüs kanalı tıkanıklığı, göğüs kanalı tıkanıklığı tedavi edilmezse meme apsesi, mastit oluşur.
Bu yüzden mastit, daha çok lohusalık döneminde görülen meme iltihabıdır. Mastit çeşitleri farklılık gösterir ama süt (laktasyon) mastiti ve apsesi denene tür, lohusalık döneminde görülen mastit çeşididir.
Lohusaların %1-4’ünde doğumdan sonraki ilk haftalarda mastit görülür. Lohusalık dönemi dışında memede bakteri nedeniyle iltihap olması çok nadir olur. Bebeği aniden sütten kesme ya da düzensiz emzirme de mastit nedenleri arasında.
Mastit bulguları:
- Memede kızarıklık,
- Memede ağrı ve hassasiyet,
- Memeye dokununca ele kitle gelmesi,
- Meme ucundan anormal akıntı gelmesi,
- Ateş,
- Koltuk altı bezlerinde şişkinlik,
- Mememin bir bölgesinde olağandışı sıcaklık,
- Emzirme sonrasında memede sertlik olması,
- Halsizlik.
Mastit olmamak için ne yapmalısın?
Emziren annelerde memede ağrı ve sertlik çok sık görülüyor. Bu durumun devam etmesini ve mastit hastalığına dönüşmesini engellemek için yapabileceklerin şunlar:
- Bebeğini her iki memenden de sık sık, gece de dahil olmak üzere her 2-3 saatte bir emzir. Bu şekilde göğüste süt birikmesini önleyebilirsin.
- Emzirmediğin zamanlarda da sütünü sağ.
- Memendeki sorunlu bölgeye sıcak su torbası koy, sıcak kompres yap. “Mastite ne iyi gelir?” sorusunun cevabı için sıcak kompres, ilk sayacaklarımızın arasında.
- Bebeğini emzirmeden önce ve emzirdikten sonra meme ucundan göğüs duvarına masaj yap ki süt kanalların açılsın.
- Daha fazla dinlenmeye özen göster.
- Günde 2 litre su iç.
Mastit sırasında emzirirken canın çok yanar ama iyileşmen için süt kanallarını boşaltman lazım. Elbette bir de bebeğin beslenmek zorunda. Süt düğümlenmesini ve kesilmesini önlemek için bebeğini emzirmeye devam etmelisin.
Mastit genelde tek göğüste olur. İltihap nedeniyle bu göğsünden gelen süt biraz tuzlu olur. Bu yüzden bebeğin emmek istemeyebilir. Bu da memenin boşalmamasına yol açar. Bu durumda süt sağma makinesi ile göğsünü boşaltabilir, sütünü bebeğine biberonla verebilirsin. Tedavi olunduğu sürece genelde mastit hastalığında memedeki tuz oranı bir hafta içinde azalır.
Bebeğini meme almaya teşvik etmenin bir yolu da farklı emzirme pozisyonlarını denemek.
Mastit genellikle tek memede oluşur. Önce mastitli memeden emzirmek tavsiye edilmektedir. Sütünüzün tadı biraz tuzlu olabileceğinden, bebeği memeyi almaya teşvik etmek için farklı emzirme pozisyonları denemeniz faydalı olabilir. Ayrıca bebeğiniz emdikten sonra da göğsünüzü sağmanız, süt kanallarınızı daha etkin boşaltmanızı sağlayacaktır. Eğer bebek memeyi yine de almak istemiyorsa birçok annenin yaptığı gibi sütünüzü sağabilirsiniz. Böylelikle, genellikle bir hafta içerisinde sütteki tuzluluk kaybolana kadar süt üretimini devam ettirebilirsiniz.