HPV (Human papilomavirus enfeksiyonu) virüsü, daha çok cinsel yolla bulaşan ve kadınlarda genital siğil, rahim ağzı ve vajina kanserine yol açabilen; 100’den fazla tipi tipi bulunan bir virüstür. Vücudun değişik yerlerinde siğil, hücre çoğalması ve kansere neden olabilir. HPV vücuda alındıktan sonraki 2-3 ay içinde siğil oluşumuna yol açar. Siğiller en sık genital bölgede görülür ama vücudun her yerinde çıkabilir. HPV’nin %80-90’ı vücudun savunma hücreleri tarafından yok edilir. HPV vürüsünün kanser oluşturma süreci 10-15 yıldır. 

Oldukça yaygın görülen HPV vürüsü kolay bulaşır ve önemli sağlık sorunlarına neden olabilir. 100’e yakın türü bulunan virüsün en yaygın tiplerine karşı günümüzde aşılama yapılabilmektedir. Piyasada bulunan iki ayrı HPV aşısı özellikle kansere neden olan yaygın vürüs tiplerinden korumaktadır. HPV ile serviks kanseri arasındaki ilişkinin sigara ile akciğer kanseri arasındaki ilişkiden daha güçlüdür. HPV enfeksiyonu geçiren kadınların rahim ağzı kanserine yakalanma riski yaklaşık 200 kat artmaktadır.

Bulaşmaya neden olan ajan 100’den fazla türü olan human papillomaviru (HPV)’dir. Bulaşma tarihini belirlemek mümkün değildir. Cilde temas yolu ile bulaşır, virüsün ana bulaşma yolu cinsel ilişkidir. Enfekte bir kişinin penis, skrotum (erkek yumurtalık torbası), vajina veya dış genital bölgesi ile temas sonucu bulaşır. Oral yolla enfekte bir genital bölgeye temas edilmesi halinde de bulaşma olur.

Prezervatif kullanmak bulaşmayı her zaman önlemez çünkü virüs prezervatifle kaplı olmayan bir genital alandan da bulaşabilir. Enfeksiyon genellikle çıplak gözün göremediği hücresel değişiklikler olarak ortaya çıkar. Bunlar kadınlarda rahim kanseri teşhis testi ile saptanabilir. Bazen enfeksiyon kendisini klasik karnabahar görünümlü siğillerle belli eder. Çoğu durumda enfeksiyon gelir ve hiç fark edilmeden oluşur.

HPV belirtileri nelerdir?

• HPV-enfeksiyonu hemen her zaman belirtisizdir ve genital siğil genellikle kaza eseri saptanır.
• Vulva, anüs bölgesinde kaşıntı, doku hasarı nadiren oluşabilir. Bunlara genellikle ikincil enfeksiyonlar neden olur.
• Üretral siğiller idrar çıkarırken ve idrarda kan bulunduğunda yanma yapar.
• Belirtilerin bazıları (Kandida, herpes, klamidya gibi) diğer eşzamanlı enfeksiyonlardan kaynaklanır.

HPV ‘den korunmak için ne yapılmalı?

Çok eşlilik HPV bulaşması için en önemli risk faktörüdür. Çok eşlilikten kaçınmak korunmada önemli bir etkendir. Çok eşli olunmasa bile eşlerden birinin daha önce HPV ile karşılaşması da HPV bulaşmasına yol açabilir. %100 önlemese de prezervatif kullanmak bulaşmayı belirgin olarak azaltır. HPV korunmasında bir diğer yöntem de aşıdır.

HPV Aşısı korunmada ne kadar etkili?

HPV aşışı, profilaktik olduğu için virüs ile karşılaşılmadan ve cinsel aktivite başlamadan önce yapılması önerilmektedir. 11-28 yaş arası cinsel aktivitesi başlamamış kız çocuklarına 3 doz (0, 2 ve 6. aylarda) yapılması uygundur. HPV aşısı, özellikle 6, 11, 16 ve 18′inci cinselere karşı etkili oluyor. 3 kez koldan yapılan aşının tamamlanması durumunda bugünkü bilgilerimize göre hayat boyu dört cinse karşı tam korunma sağlanıyor. Dolayısıyla bu aşının cinsel ilişkiye başlamamış kız veya erkeklerde yapılması durumunda gerçek korunma mümkün olacaktır.

• Günümüzde HPV enfeksiyonlarının engellenmesi konusunda klinik kullanımda olan iki aşı vardır. 
• Her iki aşı da (yüksek riskli HPV tiplerinin %70’ini oluşturan) HPV tip 16 ve 18’e, ve diğeri de ayrıca düşük risk tip 6 ve 11’e yöneliktir.
• Aşılar bu alt türlere ve onların daha önce HPV enfeksiyonu tarihçesi olmayan genç kadınlarda neden olacağı rahim ağzı değişikliklerine karşı iyi koruma sağlar.
• Aşıların koruyucu etkilerinin en az 7 yıl sürdüğü görülmektedir.
• Aşıların etkilerinin değerlendirilmesinde teşhis edilmiş bir human papilloma virüsü enfeksiyonu geçirmiş kadınlar da hesaba katıldığında tümör oluşumundan önce meydana gelen lezyonlara karşı koruyucu bir etki ya saptanmamıştır ya da çok daha azdır.
• Araştırmaya göre, kadınların yarıdan fazlası ilk cinsel temastan 2-3 yıl sonra HPV enfeksiyonuna yakalanmıştır.
• Aşının yararları, aşılanmış kişilerin rahim ağzı kanserinin görülme sıklığının arttığı 20-30 yıl sonraki yaşlara ulaşmasından önce görülemeyecektir.
• Aşılanma, rahim ağzı taraması gereğini azaltmamaktadır.